Anaksimenes nitelik bakımından değişmeyen, kendisiyle aynı kalma özelliği gösteren, gevşeyip yoğunlaşabilen bir maddenin varlığın özü olabileceğini iddia ederken; Empedokles birbiriyle karışıp daha sonra ayrılabilen, fakat kendisi değişmeyen ilk madde üzerinde karar kılmıştır. Demokritos'ta ise bu sorunun cevabı, maddenin temeli olan atom fikrine dönüşmüştür. Parçada aşağıdaki konulardan hangisi ele alınmaktadır?
Aristoteles'e göre varlık yapısı gereği, madde ve formdan oluşmaktadır. Örneğin "şu" diye işaret edebildiğimiz karşımda duran insan dışında, ayrı bir insanlık kavramının gerçekliğinden söz edemeyiz. Platon'un aksine Aristoteles gerçekliği ayrı bir alemde aramak yerine; şu diye gösterebildiğimiz nesnelerin içindeki, formlarda aramamız gerektiğini savunmuştur. Buna göre, madde biçimlenmemiş bir yapıda iken, formlar onun biçimsel temel ilkesini oluşturmaktadır. Buna göre Aristoteles'in varlık konusundaki düşüncelerinin Platon'dan temel farkı aşağıdakilerden hangisidir?
Bir yola ait bakış açımız yokuş aşağı inerken ve yokuş yukarı çıkarken aynı değildir. Herakleitos'a ait bu ifadelere bakıldığında, anlatılmak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Pythagoras, varlığın ne olduğuna dair kendisinden önceki doğa filozoflarının arkhe açıklamaları yerine, soyut diyebileceğimiz bir akıl yürütmeyle cevap vermek istemiştir. Sayıların içinde mükemmellik olduğunu iddia etmiş, "Bir"den yola çıkarak varlığı açıklamıştır. Evrendeki düzeni, uyumu, oran ve ölçüyü akıl yürütmeyle, sayılar üzerinden anlatmaya çalışmıştır. Pythagoras'ın bu düşüncelerini aşağıdakilerden hangisi doğru ifade eder?
Elealı Zenon, felsefe tarihinde, paradokslar üzerine yaptığı yorumlarla tanınmaktadır. Mekanın sonsuz sayıda bölünebilirliğine göre düşünürsek; bir ok, hiçbir zaman hedefine ulaşamaz. Hiçbir zaman bir tavşan, kaplumbağayı belli bir zaman aralığında geçemez. Gördüğümüzden emin olduğunuz algılar ve buna dayalı genellemelerimiz bizi yanıltmaktadır. Buna göre Zenon'un temel düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?
Mutluluk, insanın yaptığı doğru eylem sonucunda duyacağı iç huzurdur. Sokrates'e göre iç huzura ulaşmanın temelinde yer alan ölçüt aşağıdakilerden hangisidir?
Aristoteles'e göre her şeyin orta yolu insan için iyi ve erdemli olandır. Orta yol, herhangi bir şeyin ne fazlasını ne de azını istemektir. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi Aristoteles'in bu görüşüne uygundur?
"Hiçbir şey var değildir. Var olsa da bilinemezdi. Bilinse de başkasına aktaramazdık." diyen Gorgias aşağıdaki akımlardan hangisini savunuyor olabilir?
"Herhangi bir şey bana nasıl görünüyorsa benim için öyledir, sana nasıl görünüyorsa senin için de öyle... Üşüyen biri için rüzgar soğuktur, üşümeyen içinse soğuk değildir." diyen Protagoras'ın düşünceleri aşağıdaki yargılardan hangisiyle uygunluk gösterir?
MÖ. 5.yy'da Sofistlerle birlikte bilginin kendisi şüphe ve eleştiri konusu olmuş; insanın nesneleri kendisinde olduğu gibi bilip bilemeyeceği tartışılmıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi felsefenin cevap aradığı sorulardan biri haline gelmiştir?
Her şey üzerine birbirine zıt iki söz söylemenin mümkün olduğunu söyleyen Protagoras için önemli olan herhangi bir şeyi ispat etmek değil, karşıdakini ikna etmektir. Protagoras'ın bu görüşü bilgi felsefesinin aşağıdaki hangi kavramına işaret etmektedir?
Bazı şüpheci düşünürler, duyularımızın bizi aldatabileceğinden yola çıkar. Örneğin su dolu bardağın içindeki kaşığı kırık gibi algılarız. Duyularımız bizi ara sıra aldatıyorsa, her zaman aldatıyor olabilir. Bu durumda her şeyden şüphe edilebilir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
Phyrrhon'a göre aynı şey farklı insanlara, farklı şekillerde görünür. Aynı bal bir kimseye tatlı, bir başkasına acı gelebilir. Hatta aynı suyu bir elim sıcak, diğer elim soğuk algılayabilir. Ben suyun sıcak mı yoksa soğuk mu olduğunu bilemem. Phyrrhon'un bu görüşleri aşağıdaki yargılardan hangisiyle çelişir?
Septiklere göre; . İnsanlarda bazı yapısal farklılıklar vardır. . Duyu organlarının getirdiği bilgiler insandan insana farklılık gösterir. . Özneyi etkileyen koşullar farklıdır. . Nesnenin yeri, uzaklığı duyuma etki eder. . Yasaların, gelenek ve göreneklerin insanların üzerinde farklı etkileri olur. Buna göre bilgi edinmede septiklerin tutumu aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
Sofistlerin önemi dikkatlerini doğadan insana, evrenden topluma çevirmeleri ve insanın insan olarak Öz'ü ve dünyayla olan ilişkisi üzerine düşünmelerinden gelmektedir. Buna göre Sofistlerin insan merkezli bakış açılarının epistemolojik sonucunu en doğru şekilde aşağıdakilerden hangisi ifade eder?
Platon'a göre sadece ideaların bilgisi kesin ve değişmezdir. Duyusal varlıklar kesin olarak bilinemez. Çünkü onlar bugün, dünden farklı olabilen varlıklardır. Dolayısıyla onlara ilişkin yargılar da her geçen gün değişecektir. Bu türden yargılara bilgi değil, sanı denir. Buna göre Platon için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Aristoteles'e göre, "gerçekten var olanlar" tek tek şeylerdir: Şu kalemdir, bahçedeki vişne ağacıdır... Yoksa gördüğümüz idealar değildir. Ancak bilgi, tümelin bilgisidir; duyumun bize bildirdiği tek tek şeyleri ya da olayları bir kavram altında toplamak, mantıksal çıkarımlarla işleyerek bilgiye dönüştürmek aklın görevidir. Aristoteles'in bu görüşlerinden yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Antik Yunan'da ilk felsefe ontoloji ile başlar. Varlığa dair kültürel ve mitolojik açıklamaların güvenilir dayanaklara sahip olmaması, Yunan düşünürlerini akla dayalı bir yolculuğa çağırır. Buna göre "ontoloji" için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Aristoteles'e göre varlığa ilişkin bilgiyi elde ederken duyular ve akıl yürütme önemlidir. Bilinen şey, duyuları etkileyen form almış maddelerdir. Nesnelere ait duyusal veriler akıl yürütmeler yoluyla bir kavramla ilişkilendirilir ve nesnelere ait kategoriler yoluyla bilgi elde edilmiş olur. Bu parçadan hareketle Aristoteles'in bilgi konusunda aşağıdaki görüşlerden hangisini savunduğu söylenebilir?
Sokrates'e göre erdem ve bilgi aynı şeydir; doğru davranış ancak doğru bilgiyle mümkündür. Ahlaklı olmak için iyiyi bilmek gerekir. Kimse bilerek kötülük etmez. Kötülük bilgi eksikliğinden kaynaklanır. Sokrates'in bu görüşlerine dayanarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
