Atölye / Soruları

Sıvı ham demir üretiminde en çok kullanılan, üstten şarj edilen ve allatan boşaltılan demir filizlerinden ham demir elde etmeye yarayan dikey fırına “Yüksek Fırın” denir. Kok fabrikalarının temel işlevi, yüksek fırınların ihtiyacı olan metalürjik koku üretmektir.

Yüksek fırına şarj edilen malzemelerin ergitilmesinin sağlanması amacıyla hidrojen kullanılır.

Pik üretiminde kullanılacak sıvı madenin içerisinde kükürt ve silisyum miktarı fazla ise katılaşan pikin kalıplara yapışmasına neden olur. Bunun önüne geçmek için kalıplara altta bulunan kireç püskürtme sistemi ile kireç püskürtülür.

Sinterleme işlemi ile demir cevherine iyi özellikler kazandırılmakta, doğrudan kullanılmayan demir cevheri tozlarının ve tufal, baca tozu gibi atık duruma gelmiş diğer demirli maddelerin, günümüzün sıvı ham demir üretim prosesi olan yüksek fırınlarda kullanılabilmesi sağlanmaktadır.

Sinter harmanlarının karıştırılması rutubetlendirilmesi ve kabartılması silindirik karıştırma tamburlarında yapılır. Karışımın iyi olması ve malzemenin iyi kabarması borunun doluluk miktarı % 100 olmalıdır.

Sıcak eleklerin çalıştırılması esnasında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır.

- Elek perdelerinin yırtılma ve aşınmalar devamlı kontrol edilmelidir.
- Eleğin hareketli kısımlarının sabit kısımlara sürtünmesine müsaade edilmemelidir.
- Eleklerin motordan hareketin alınmasını sağlayan kayışların kopması hâlinde değiştirilmelidir.
- Kayışların kasnaklar üzerinde aşırı kaymasına müsaade edilmemelidir.

Sıcak olarak elenen sinterler, ikinci bir eleme işlemine tabi tutulmadan önce soğutulur. Çünkü gideceği yere sevk kauçuk bantlarla yapılmakta olup zarar vermemesi için soğutulması gerekir. Bantların yanmaması için sinterin sıcaklığı 70–120 °C arasında olması gerekir.

Kırıcının kıramayacağı ebatta cevherin bunker içine girmesini önlemek için 25x25 ebadında ızgara ile kapatılmamıştır.

Sinterleme sırasında düz soğutuculardan sonra sinter soğuk elekte elenir. Elek üstü sinter direkt olarak yüksek fırına gönderilir.

Sinter harmanına katılan bütün malzemeler sinterlemeden önce karıştırılır, rutubetlendirilir ve topaklandırılır. Bu karıştırma işlemi sırasında harman içindeki rutubetli küçük parçacıklar birleşerek daha büyük topaklar hâlini alır.

Demir yer kabuğunun % 5,6’sını teşkil eden demir, kolay biçimlendirilebilen, yoğunluğu 7.88 gr/cm³ , ergime sıcaklığı 1535 ^oC, setliği 67 BSD (brinel sertlik derecesi), % 40 uzaması olan mıknatıslanabilen, elektrik ve ısıyı iyi iletebilen gri renkli bir metaldir.

Pirit kükürtlü demir filizidir. Büyük önem taşımaz. Bu filiz yüksek fırına verilmeden önce kükürdü yakılmaz.

İri cevherler kırıcının düzenli çalışmasını aksatmaz.

Cevher taşıyan bandın orta kısmı dayanıklılığı temin eden pamuk, naylon veya sentetik malzemelerden yapılmıştır.

Kükürtlü cevher doğrudan yüksek fırına verilir.

Çene aralığı 10 mm’ye ayarlanarak sinterlenecek cevherler 0-10 mm arasında öğütülür. Öğütülen cevherler sinter ünitesine gönderilir.

Hematit dünya demir üretiminin en fazla yapıldığı filizdir.

Eleme, homojen tane iriliğinde malzeme elde etmek amacıyla yapılır.

Cevherler stok sahalarına, cins ve özelliklerine göre ayrı ayrı stok edilir.