Kiriş, kolondan gelen yükleri taşıyıp döşemeye aktaran yapı elemanıdır.
Statik proje; yapının, binanın taşıyıcı sistemiyle ilgili hesaplamaların ve çizimlerin bulunduğu projedir.
Pilye, yapılan hesaplamalar sonucu ortaya çıkan değerlerden yararlanarak şekillendirilen (kıvrılan – bükülen) demirdir.
Ø : Demirin uzunluk ölçüsü anlamındadır.
Betonarme çelik çubukların çapları 4 mm’den büyük olup 4’er mm aralıklarla artar.
Kirişlerde hesap açıklığı, 35 cm veya daha az kalınlıktaki mesnetlerde mesnet eksenleri arasındaki mesafe olarak alınır.
Kagir yığma yapılarda iki ucu mesnede en az 20 cm uzunlukta serbest olarak oturan kirişlere basit kiriş adı verilir.
Kiriş donatıları montaj (üst demir), esas (alt demir), pilye ve etriye donatılarıyla yapılır.
Kirişlerde çapı 18 mm(Ø18)’den aşağı donatı kullanılmaz.
Etriyelerin kapanan uçları üstte ve karşılıklı birer atlayarak bulunmalıdır.
Etriyeler değme noktalarından önce pilye ve sonra da montaj demirlerine, Ø8’lik demir ile bağlanır.
Kiriş mesnetlerinde kolon yüzünden itibaren kiriş derinliğinin iki katı kadar uzunluktaki bölge, sarılma bölgesi olarak tanımlanır ve bu bölge boyunca özel deprem etriyeleri kullanılmalıdır.
Projede verilen ölçülerin demir üzerine işlenmesine bükme denir.
Yığma yapılarda duvar seviyelerini eşitlemek ve duvarların birlikte çalışmasını sağlamak için yapılan betonarme elemanlara hatıl denir.
Düşey hatıllar her sekiz metrede bir yapılır.
Hatıl genişliği duvar genişliğine eşit olmalı ve yüksekliği 20 cm’den az olmamalıdır.
Hatıl içine en fazla 50 cm ara ile Ø12’lik etriye konulmalıdır.
Deprem Yönetmeliği’ne göre, moloz taş duvarlara düşey aralıkları 1,5 metreyi geçmemek üzere yatay hatıl yapılmalıdır.
Hatıl içinde kullanılan demirler; üst donatı (montaj donatısı), alt donatı (esas donatı) ve donatıların dağılmasını önlemek üzere özel olarak bükülen etriyelerden oluşmaktadır.
Projede verilen simgelerden Ø demir ağırlığını ifade eder.
